Tevger û Guhertin

Min îroj ji nexweșek di nexweșxaneya derûnî/psîkolojî da ye re tercûmantî/wergerî kir.

Nexweș got: Îroj di serê sibehê de min xwe pir baș hîs kir, lê niha ez nebaș im.

Psîkolog/derûnnas jê pirsî: Çi di aqlê te de derbaz bû?

Wî got: Di aqlê min de derbaz bû ku nexweșîyek giran û xirab li min biqewime û ezê bimirim. Bi vê ramanê re tirsek ket zikê min û ez pir bêrehet bûm. Niha tepelîga serê min ji min re wek cemed/qeșa sar e.

Psîkolog got: Di aqlê mirov de dikare her bêj raman derbaz bibe. Va tiștek pir normal e. Ê girîng fikrên di aqlên mirov de derbaz dibin nînin, ê girîng têgihîniya wan fikran/ramanan e. Wexta mirov ji wan repêvendiyekê ava neke ewên demek șuve bên jibîrkirin. Lê wexta mirov li pê wan ket, an jî ew tiștên wusa çima di aqlên min re derbaz dibin got û bêrehetiya xwe nîșan da edî bi wê ramanê re ye, di ber xwe re tîne û dibe.

Psîkolog li dû van gotinên xwe mîsalek/mînakek wusa da:

Mijûl bibe ku tu li ber çemekî sekinî û ava diherike temașe dikî. Avê pir qirșûqal, tiștûmișt dane ber xwe ji xwe re dibe. Heta ku tu tenê temașevan bî, ew tiștên di nav avê de diherikin biçin, li ber çavên te wenda bibin û tu wan jibîr bikî. Lê wexta tu ji wan tiștan yekî bixwezî ji xwe re bigirî û xwe biavêjî nav avê û rabihiștî; an tu tev wî di avê de biçî, an jî wî ji xwe re derbixî û ew êdî yê te be.

Raman jî wusane. Dema di aqlê mirov de derbaz dibin gor têgihîna mirov an diherikin û tên jibîrkirin, an jî mirov wan xwedî derdikeve û dike ramanên xwe. Dema fikrek di serê mirov de cîh bû bandora/tesîra xwe jî li ser mirov bibe.

Ez ji vir ji bo fêmkirina mijarê dixwezim hinek agahiyên din binivîsim:

Di psikiyatriyê û psîkolojiyê de sêkoșek/sêtîzek tê çîzkirin. Li ser her koșekê ji van peyîvan/kelîman yek tê nivîsandin: Raman, hest/hîs û tevger. Di navbera wan de tîrek dualî tê kișandin. Bi vê tîrê tê gotin ku bandoriyek dualî di navbera van de heye. Zora mirov di nav van de herî kêm li ser guhertina ramanê ye, herî zêde jî li ser guhertina tevgerê ye. Wexta mirov bi raman û hestên xwe re dilxweș nîne ger tevgerên xwe hêdî hêdî biguherîne ku di demek dirêj de hêdî hêdî hest û ramanên wî jî werin guhertin.

Ji vê isûla tedaviya/nojdariya psîkolojiyê re “tedaviya/nojdariya bi tevgerê” tê gotin.

Stuttgart, 12.09.2017, çarșem